Ons mooie dorp Evrehailles
Evrehailles (in Waals Baye) is een mooi dorp met:
Een ontspannende spa
www.spaentresoi.com/
Een kleine Spar supermarkt handig
http://spar.be/nl/shop/spar-express-evrehailles
Veel verhuur zalen als La Ferme du Château Buc of La salle Victorieuse
Twee speelplaatsen voor kinderen
Een jeu de boules baan en een pelota bal
Alle in een prachtige natuurlijke omgeving.
Het dorp is gelegen op een heuvelachtige plek en spreidt zich uit langs 3 hoofdwegen tot aan de kerk die door haar volume en klokkentoren boven het geheel uittorent.
Het dorp bestaat uit huizen en boerderijen uit de XVIIIde eeuw en uit gegroepeerde huizen, vaak aanpalende woningen,
die opgetrokken zijn uit zandsteen of kalk (soms ook gewit of gekleurd).
Naar het hoogste punt van het dorp toe, is de nederzetting meer soepel met pleinen en/of tuinen voor de gebouwen, net tot aan de boulevard des Combattants die een grote bosrijke plaats omringd.
Bij het afdalen van de vallei richting noorden vindt men het gehucht BAUCHE, gebouwd rond het oude station van de lijn Yvoir-Ciney, in de lengte van de Bocq.
Geschiedenis en Patrimonium
Vanaf de XIVde eeuw is de heerlijkheid Evrehailles afhankeljik van de gemeente van Houx die op haar beurt deel uitmaakt van de provoostambt van Poilvache en dus van het graafschap van Namen.
De heerlijkheid van Evrehailles bevat, in de XIde eeuw, het gebied Evrehailles, de hofhouding van Yvoir-la-Ville, Houzémont, Monceau en Tourment. In 1601 wordt Evrehailles een hoge heerlijkheid, waarschijnlijk bij wijze van erkenning voor de diensten van de aartshertogen Albert en Isabelle door de landsheer René de Rosey. Krachtens een octrooi uit 1680 worden de verschillende hofhoudingen verenigd tot één enkele hofhouding. De heerlijkheid Evrehailles beschikte over de hoge, gemiddelde en lage rechtspraak.
Tijdens het 1ste deel van de XIXde eeuw, werd het economische leven gedomineeerd door de traditionele metaalnijverheid. In 1858 gebruikt de smederij van Gayolle, in Evrehailles, nog steeds de aandrijfkracht van de rivier Bocq. De smederij bestaat uit 3 affinerieën, 1 stookplaats en 2 smeedhamers. De smederij coëxisteert met een extractief bedrijf dat tijdens de industriële revolutie goed standhield en nog steeds gehuldigd wordt.
Evrehailles was vanaf haar fusie met Yvoir op 5 mei 1964 geen gemeente meer.
Erfgoed
De kerk : de eerste kerk (gotische stijl) werd in 1858 vervangen door een gebouw in de Renaissance stijl. In 1914 werd de kerk in brand gestoken door de Duitsers en heropgebouwd in 1922 (ze werd waarschijnlijk heropgebouwd op de site van het oude sanctuarium dat tijdens de Middeleeuwen in het bezit was van de abdij St Laurant van Luik en die haar patroonheilige aan het dorp heeft nagelaten). De patroon van de parochie is Saint Laurant waarvan het feest gevierd wordt op de zondag die volgt op 10 augustus.
Het kasteel van Evrehailles : rond 1604 afgebeeld door Adrien de Montigny in een van de albums van Charles de Croÿ. Het kasteel was het centrum van een leenstaat vanaf de 13de eeuw en werd heropgebouwd in de XVIde eeuw, eerst door Montjoie, daarna door Rosey. Het lijkt alsof het kasteel vanaf het begin bestond uit een vierhoekig gebouw omringd door water en geflankeerd door twee ronde torens. Al het metselwerk bestaat bijna volledig uit stevige blokken zandsteen en blauwselsteen.
Site van de Plaine du Moulin : beschermd in 1977 door zijn esthetische en historische waarde :
– agrarisch landschap (velden en boerderij)
– bosrijk landschap
– panorama op de vallei van Bocq en Crupet
De fanfares : rond 1830 bestond er al een harmonie in Evrehailles. Maar de fanfare van Saint-Laurent werd pas in 1931 opgericht door Dhr Dinant (onderwijzer) en Dhr Georges Buzin. In 1964 fusioneert de fanfare van Evrehailles met die van Anhée ” La Concorde “. Het doel van deze fusie was het behouden van een slagorde van instrumenten die met droefheid de onderdrukking van de ene of andere fanfare hebben gezien. Ook onstonden er meer werkmogelijkheden dankzij de gemeentefusie (Anhée, Warnant, Haut-Le-Wastia, Yvoir, Houx en Evrehailles). In 1965 telde de fanfare nog 40 muzikanten.
De boerderij van Buc ligt nabij de kerk. Het is een mooi geheel van blauwselsteen samengesteld uit een lang woongedeelte met 2 verdiepingen voorzien van 5 zolderramen, een uitgebreide schuur en langs rechts enkele bijgebouwen. Deels daterend uit de XVIIde eeuw, heeft het gebouw sinds dan verschillende inrichtingen gekend. De boerderij maakte deel uit van de gebouwen die door de Duitsers op 23 augustus 1914 in brand werden gestoken.
De boerderij in U-vorm wordt ook boerderij Celles of boerderij Calande-Bouchat genoemd. Na de brand in 1914 werd ze terug gerestaureerd door de familie Bouchat. Het huidige woongedeelte dateert uit de XVIIde eeuw.
De boerderij Croquette wordt beheerd door de familie Doneux. De boerderij heeft ook deelgenomen aan de geschiedenis van ons land… Zo werd ze bijvoorbeeld bezet door een regiment van de cavalerie van de Franse nobelen uit 1792.
De boerderij van Bouverie vorm een geweldig geheel, zeer evenwichtig, op wonderbaarlijke wijze geëxploiteerd sinds haar restauratie tijdens de jaren ’90. Men vindt al sporen van het gebouw terug op de lijst van de bezittingen van Hubert de Montjoie, landsheer van Evrehailles sinds 1514. Vervolgens was de familie Maillart eigenaar tot 1793. Het bestaan van de boerderij is nauw verbonden met dat van het kasteel.
Bibliografie
Guy Boodts, Évrehailles…Un jour…toujours…868-1987.
